در دنیای جدید، با نوظهور پنداشتن مسائل، دیگر به پیشینه مباحث آن در آثار اسلامی پرداخته نمی‌شود. ازآن‌جاکه این کمبود در مطالعات شهر و شهرسازی نیز قابل‌مشاهده است، متفکران مسلمان دغدغه تدوین و بررسی موضوعات مختلف به خاطر خاص امامان معصوم (ع) را داشته‌اند. کلیدی شهر مطلوب اسلام را از منابع وحی و سنت دارند. دراین‌بین، گفتار امام علی (ع) برخاسته از دو مبنای عقل و شرع بوده که می‌توان انتظار پیامدهای منفی و آسیب‌های دیدگاه‌های کمّی را در آن نداشت. در تحقیق جاری، با هدف دستیابی به دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) در خصوص اصول حاکم بر ابعاد عینی و کلیدی به‌عنوان یکی از ابعاد بیگانه شهر مطلوب، براساس مستندهای معرفتی متقن در تحقیقات قبلی نگارندگان شامل توحید و خدامحوری، عدالت، حیات، کرامت انسانی، امنیت، آزادی، نظم و مالکیت، دو بستر طبیعت و مصنوع انسان را مورد بررسی قرار دادیم. در این راستا، روش تحقیق تلفیقی از روش‌های تحلیل متن و فرآیند تحلیل برده و منابع کتابخانه‌ای مختلف نشان می‌دهد که شهر مطلوب، همانند بستری برای اجرای ارزش‌های انسانی و کمال او بوده و این شهر برای انسان تنها فرصتی را فراهم کرده تا بتواند به مقام اصلی خود، یعنی خلیفه‌الهی دست یابد. فلذا محیط‌ساز در این جامعه، ابزاری در جهت خدمت به انسان و کرامت‌های او و درنهایت برای رسیدن به هدف مقدس لقاء الله است.